日本では4月28日から土曜日・日曜日を挟んで祭日が続き１週間の休日がありました。しかし、この世界的なコロナ禍のために様々なイベントが中止や縮小になり、旅行もできずに多くの人々が自宅での「Homestay」を強いられました。このような中で、花火の製造会社が日本中に元気と笑顔を届けようと7日間で日本の100か所以上をつなぐ「花火リレー」を開催しました。 Các bạn biết không, ở Nhật Bản, chúng tôi vừa trải qua kì nghỉ lễ dài trong khoảng 1 tuần vào độ cuối tháng 4 (28/4). Tuy nhiên, thảm họa COVID-19 ở Nhật và trên toàn thế giới đã khiến cho rất nhiều sự kiện bị hủy bỏ hoặc giảm bớt qui mô tổ chức, không những không thể đi du lịch mà biết bao người còn rơi vào tình trạng bất đắc dĩ buộc phải ở nhà (Homestay). Trước tình hình đó, một công ty sản xuất pháo hoa của Nhật đã tổ chức “Lễ hội pháo hoa tiếp sức” kết nối hơn 100 địa điểm ở Nhật Bản trong 7 ngày nhằm mang lại năng lượng tích cực và nụ cười đến khắp đất nước Nhật Bản. 私は、この美しい花火の打ち上げを眺めながら、かなり昔の生体中の金属元素の測定を思い出していました。以前、臨床検査でNaやKを測定するときは、炎光光度計といってガスバーナーで試料を燃やして、花火と同じ原理で発光する元素特有の炎の色（高校の化学の教科書に登場する炎色反応、写真２）の強さを測定して元素量を測定していました。今では、NaやKはpHメータの原理と同じイオン選択電極法による測定に代わりましたが、生体中の微量金属元素の測定では、アセチレンガスを使って2000℃以上の高温下で試料を燃やし、そのときの原子特有の光を測定する原子吸光光度計が使われています。 Khi xem lễ hội bắn pháo hoa tuyệt đẹp này khiến tôi nhớ lại công việc mà tôi đã làm cách đây rất lâu rồi, đó là đo các nguyên tố kim loại trong cơ thể sống. Trước đây, khi đo Natri và Kali trong các xét nghiệm, người ta sử dụng máy quang kế ngọn lửa để đốt cháy mẫu bằng vòi đốt khí, và giống như nguyên lí khi bắn pháo hoa, ngọn lửa có màu đặc trưng của nguyên tố phát ra ánh sáng, người ta sẽ đo trọng lượng nguyên tử của các nguyên tố bằng cách đo cường độ màu sắc của ngọn lửa. (Hình 2, “Phản ứng màu sắc của ngọn lửa” – nội dung được viết trong SGK môn Hóa học tại các trường THPT tại Nhật Bản). Ngày nay, Natri và Kali đã được thay thế bằng phương pháp điện cực chọn lọc ion, nguyên lý giống như của máy đo pH. Nhưng trong phép đo các nguyên tố kim loại vi lượng trong cơ thể sống, khí axetylen được sử dụng để đốt cháy mẫu ở nhiệt độ cao từ 2000℃ trở lên. Máy quang phổ hấp thụ nguyên tử được sử dụng để đo ánh sáng đặc biệt của nguyên tử tại thời điểm đó. このような炎色反応に限らず、臨床検査では高校の化学や生物の教科書に載っている様々な原理を使って測定を行います。そのデータは健康診断や病気の治療に欠かせない重要な情報となります。糖尿病の診断には血液中のグルコース（Blood glucose）を測定しますが、このBlood glucoseは採血前の食事の有無や糖の量によって大きく変わります。そのため、ヘモグロビンA1c（HbA1c）を測定することによって6週間程度前のBlood Glucose濃度を知ることもできます。高校の教科書に、濾紙を使ってインクの分析をする図（写真３）が載っているかもしれません。濾紙にインクが染みて上部に伝わっていく過程で成分ごとに分かれる実験です。これをクロマトグラフフィーと言いますが、HbA1cの測定もこの方法の原理を基にした高速液体クロマトグラフィーが使われています. Không chỉ có nguyên lý về phản ứng màu sắc của ngọn lửa, các xét nghiệm đo lường còn sử dụng rất nhiều nguyên lý khác nhau được viết trong sách giáo khoa Hóa học và Sinh học cấp THPT. Dữ liệu đo của các xét nghiệm này chính là thông tin quan trọng không thể thiếu trong thăm khám sức khỏe và điều trị bệnh. Để chẩn đoán bệnh tiểu đường, người ta đo đường huyết trong máu. Tuy nhiên, lượng đường huyết này thay đổi tùy thuộc vào việc trước khi lấy máu bạn đã ăn hay chưa, và thậm chí thay đổi phụ thuộc vào lượng đường trong bữa ăn đó. Do đó, người ta còn sử dụng cả chỉ số đo Hemoglobin A1c để biết được nồng độ đường trong máu khoảng 6 tuần trước đó. Trong sách giáo khoa cấp THPT có thể cũng có viết sơ đồ phân tích mực bằng cách sử dụng giấy lọc. (Ảnh 3). Đây là thí nghiệm trong đó mực thấm vào giấy lọc và phân tách thành phần thành từng phần trong quá trình lan lên phía trên. Phương pháp này được gọi là “Sắc ký”, và phương pháp Sắc ký lỏng hiệu suất cao dựa trên nguyên lý của phương pháp này cũng được sử dụng để đo HbA1c. 微量成分の高感度分析に使われる「蛍光」やコロナ禍で聴く機会の多くなった「PCR」などのノーベル賞を受賞した技術も臨床検査で多く使われています。高校の化学や生物に興味を持っている方は、それを生かす職業として臨床検査技師があります。大学紹介やオープンキャンパスの行事にぜひ参加してScienceを実践する技術者としての臨床検査技師を知ってください。 Các công nghệ đoạt giải Nobel như “Huỳnh quang” dùng để phân tích độ nhạy cao của các thành phần vi lượng, hay “Xét nghiệm PCR” mà chúng ta nghe thấy thường xuyên trong đại dịch Corona này, cũng được sử dụng rộng rãi trong Xét nghiệm y học. Đối với những học sinh THPT quan tâm đến môn Hóa học và Sinh học thì Kỹ thuật viên Xét nghiệm y học chính là công việc giúp các bạn có thể vận dụng những kiến thức đó. Mời các bạn hãy đến tham quan và tìm hiểu về Trường Đại học Y khoa Tokyo Việt Nam nhé! Bạn sẽ có cơ hội hiểu rõ hơn về ngành nghề Kỹ thuật viên Xét nghiệm y học và thực hành những kiến thức khoa học đã lĩnh hội đấy! 山舘周恒 博士（医学）By Shukoh Yamadate, Ph.D. 🎇🎇🎇🎇🎇🎆🎆🎆🎆🎆🎇🎇🎇🎇🎇🎆🎆🎆🎆🎆🎇🎇🎇🎇🎇🎆🎆🎆🎆🎆🎇🎇🎇🎇🎇🎆🎆🎆🎆🎆 Ngành Kỹ thuật xét nghiệm Y học
