Lần này tôi sẽ giới thiệu với các bạn một chủ đề gần gũi có liên quan đến sự khác biệt giữa Việt Nam và Nhật Bản nhìn từ mục tiêu phát triển bền vững, đó là “Phân loại rác”. Công việc trước đây của tôi là điều phối viên tại một cơ quan đào tạo và phái cử tu nghiệp sinh sang Nhật Bản. Khi đó, một trong những thứ tôi đã dạy trong các buổi định hướng cho tu nghiệp sinh trước khi sang Nhật Bản là “Phân loại rác”. Ở Nhật Bản, việc phân loại rác được tiến hành rất nghiêm ngặt. Ví dụ, ở Nagoya, quê hương tôi, có các loại rác là rác cháy được, rác không cháy được, nhựa, chai, lon, giấy, báo, pin, vật nguy hiểm, rác cỡ lớn. Hiện nay, tôi đang sống ở Ecopark nhưng ở đây chỉ có hai thùng thu gom rác là rác tái chế và rác không phải là rác tái chế. Nếu như vậy thì có lẽ sau khi được thu gom, nhân viên thu dọn rác sẽ phân loại nhưng người vứt rác chỉ cần cho hết rác vào một túi nên sẽ không tốn thời gian, công sức. Ngày xưa ở Nhật Bản moi người cũng vứt rác theo kiểu như vậy. Năm 1999, ở Nagoya đã đưa ra tuyên bố tình trạng khẩn cấp về rác và việc phân loại rác đã được tiến hành rộng rãi. Từ khi có tuyên bố này, rác vứt ra được quy định theo thứ trong tuần, và mọi người phải sử dụng túi đựng rác chuyên dụng có phí. Gần đây, ở các siêu thị của Việt Nam việc sử dụng túi đựng đồ mua sắm được khuyến khích nhưng ở Nhật nếu những đồ mình đã mua được bỏ vào túi nilon thì sẽ bị tính phí. Nhờ thói quen này, khi đi chợ mua đồ ở Việt Nam, tôi đều sử dụng lại hộp đựng trứng, còn đậu phụ thì tôi sẽ đem theo đồ để bỏ vào. Với rau và hoa quả thì đương nhiên là tôi sẽ cho vào túi đựng đồ mua sắm. Những người ở chợ khá ngạc nhiên với điều này (bây giờ thì có lẽ họ đã quen rồi) nhưng sự thay đổi hành vi phải bắt đầu từ chính bản thân mình. Tôi nghĩ rằng chắc chắn trong tương lai gần, sẽ đến ngày mà ở Việt Nam cũng có những giới hạn đối với việc sử dụng túi nilon. Vì thế với tâm trạng của một người tiên phong, tôi đang hành động vì nghĩ đến tương lai của trái đất. Nhờ vào việc phân loại rác, mà tài nguyên được tái sử dụng, dẫn đến việc tận dụng hiệu quả tài nguyên hữu hạn. Kết quả là lượng rác thải sẽ giảm đi, năng lượng cần thiết cho xử lý rác cũng sẽ giảm, dẫn đến giảm khí thải nhà kính và lượng phát sinh các chất độc. Tiếp đó, nhờ vào phân loại rác đúng cách, tái sử dụng tài nguyên mà vấn đề mà rác thải nhựa gây ra như ô nhiễm đại dương và ảnh hưởng đến hệ sinh thái sẽ được giảm thiểu. Như vậy các mục tiêu phát triển bền vững gồm: “Tiêu thụ và sản xuất có trách nhiệm (Mục tiêu số 12)”, “Xây dựng thành phố và cộng đồng bền vững (Mục tiêu số 11)”, “Bảo tồn tài nguyên và môi trường biển” (Mục tiêu số 14) sẽ đạt được. Thế thì chẳng phải là thật tuyệt vời hay sao? Nếu muốn biết chi tiết hơn, các bạn có thể xem trên trang chủ của Liên hợp quốc https://sdgs.un.org/goals, ngoài ra cũng có nhiều website giải thích khá dễ hiểu về điều này, các bạn hãy thử tìm kiếm xem sao nhé. Từ hôm nay, với tư cách là một thành viên của trái đất, hãy hành động để đạt được mục tiêu phát triển bền vững. Nếu có thể biết rằng những điều hiển nhiên thường ngày lại không phải là hiển nhiên thì chúng ta sẽ có cơ hội để biết về nhiều nước khác nhau và có thể so sánh với nhau. Các bạn có muốn mở mở rộng hiểu biết của mình thông qua việc học ở THUV – một trường đại học gần gũi với Nhât Bản được đặt tại Việt Nam không? Bảng hướng dẫn phân loại rác của Nhật Trong đó sẽ quy định loại rác nào vứt vào thứ mấy, ngày nào trong tháng SUGAWARA JUNKO Trưởng Phòng Hành Chính Trường Đại Học Y Khoa Tokyo Việt Nam “Qua chín năm sống ở nước ngoài, tôi nhận thức sâu sắc rằng “học vấn dựng nước”. Tại THUV, chúng tôi đang nỗ lực từng ngày để hỗ trợ các em học sinh, những người sẽ mở ra tương lai của trái đất”

Tại khoa kỹ thuật xét nghiệm y học, bạn sẽ được học về hệ tiêu hóa. Khoang miệng là lối vào của hệ thống tiêu hóa. Hệ thống tuyến nước bọt ở người nằm xung quanh vùng khoang miệng, đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn đầu của chu trình xử lý thức ăn. Có rất nhiều tuyến nước bọt, gồm các tuyến nước bọt chính và các tuyến nước bọt phụ. Tuyến nước bọt phụ là những tuyến nước bọt có kích thước rất nhỏ, nằm rải rác ở niêm mạc miệng, tập trung nhiều ở môi dưới, hai bên lưỡi và dưới lưỡi, có vai trò liên tục tiết nước bọt để giữ ẩm cho khoang miệng. Có 3 cặp tuyến nước bọt chính: ⓵Tuyến mang tai – 耳下腺 – parotid gland ②Tuyến dưới hàm – 顎下腺 – submandibular gland ③Tuyến dưới lưỡi – 舌下腺 – sublingual gland Tuyến mang tai: là tuyến lớn nhất, là tuyến nước bọt tiết thanh dịch, ống tiết là ống Stenon, chạy ở mặt ngoài cơ cắn, đổ vào miệng ở mặt trong má tương ứng vị trí răng số 7 hàm trên. Tuyến nước bọt hoạt động nhờ sự cân bằng giữa hệ thần kinh giao cảm và hệ thần kinh phó giao cảm. Kích thích hệ giao cảm và phó giao cảm đều làm tăng tiết nước bọt. Do đó, bạn chỉ cần nhìn, ngửi hoặc thậm chí tưởng tượng về thức ăn sẽ tạo các kích thích tiết nước bọt. Ví dụ nghĩ đến chanh khiến bạn chảy nước miếng, bởi vì thần kinh chi phối tuyến nước bọt chính của bạn đang bị kích thích. Nước bọt chứa chủ yếu là nước (99%) và phần còn lại là protein (enzym), chất nhầy, globulin miễn dịch (IgA) và chất điện giải. Con người tiết khoảng 1 lít nước bọt mỗi ngày. 70% thể tích nước bọt chưa bị kích thích được sản xuất ở tuyến dưới hàm, 20% ở tuyến mang tai. Khi được kích thích thì % thể tích đóng góp của tuyến nước bọt dưới hàm sẽ bị giảm xuống và đồng thời % đóng góp của tuyến nước bọt mang tai sẽ tăng lên. Nước bọt giữ ẩm cho khoang miệng và giữ khoang miệng sạch nhờ các thành phần kháng khuẩn. Trong bữa ăn, nước bọt tiết ra một loạt các enzyme (amylase, lipase, lysozyme) và các chất hỗ trợ tiêu hóa và khử trùng. Hình minh họa ① cho thấy vị trí của tuyến nước bọt. Hình minh họa ② là hình ảnh mô học của tuyến nước bọt dưới kính hiển vi. Như vậy, tại sao chúng ta cần biết cấu trúc tổ chức của tuyến nước bọt? Đó là do cấu trúc thay đổi tùy theo bệnh, và để hiểu được những thay đổi đó trước tiên chúng ta cần phải biết trạng thái bình thường của tuyến nước bọt. Tại khoa Kỹ thuật xét nghiệm y học, bạn sẽ được học về cấu trúc của tổ chức cơ thể người như vậy. Bạn có muốn cùng tôi nhìn thấy điều bí ẩn trong các tổ chức cơ thể con người không? Mặc dù bạn có thể cảm thấy môn học này khó, nhưng đừng lo lắng tôi sẽ hướng dẫn bạn từng bước một. Nếu bạn có hứng thú, hãy đến thăm và trải nghiệm tại trường đại học y khoa Tokyo Việt Nam. Tác giả: Thạc sĩ Nakai Yuko Giảng viên khoa Kỹ thuật xét nghiệm y học. Cô có bằng cấp về sàng lọc, tìm tế bào ung thư tại Nhật Bản. Hãy cùng nhau học về xét nghiệm và thế giới vi mô.

Chào các bạn! Hôm nay tôi sẽ giới thiệu với các bạn về giờ học “Kỹ thuật phòng ngừa lây nhiễm” của sinh viên năm thứ nhất, Khoa Điều dưỡng. Phòng ngừa lây nhiễm là việc phòng ngừa mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể rồi phát triển. Trong môi trường y tế hoạt động này có liên quan đến việc chăm sóc người bị bệnh, bị thương. Ở đó sẽ tồn tại những người phát bệnh lây nhiễm và những mầm bệnh chưa được xác định. Để bảo vệ chính bản thân mình, sau đó là phòng ngừa lây truyền, lan rộng của bệnh truyền nhiễm trong bệnh viện hoặc cơ sở y tế cần phải tiến hành các kỹ thuật phòng ngừa lây nhiễm để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho cả hai phía bao gồm bệnh nhân (gia đình của họ), y tá (nhân sự hoạt động trong lĩnh vực y tế). Trong ảnh là giờ học về phương pháp trang bị vật dụng phòng ngừa của cá nhân. Giờ học sẽ bắt đầu từ hoạt động đánh giá về bề ngoài của mình. Đó là bề ngoài như kiểu tóc, móng tay có dài không, có đeo nhẫn hay đồ trang sức không? Trước hết, điều căn bản của phòng ngừa lây nhiễm là vệ sinh tay. Nhờ vào đảm bảo vệ sinh tay mà có thể “phòng ngừa” được việc những vi khuẩn gây bệnh có ở tất cả mọi nơi như tay nắm cửa, tay vịn… thông qua tay lây nhiễm vào cơ thể hoặc lây nhiễm cho người khác. Sinh viên đã học về các cách rửa tay, thời điểm vệ sinh tay, kiến thức cơ bản về vệ sinh tay. Nếu để tóc rối mà vô tình chạm vào tóc của mình cũng sẽ dẫn đến nguy cơ lây nhiễm. Móng tay dài, tay thô ráp, đeo nhẫn thì khi rửa tay sẽ bị rửa sót. Nếu đeo đồng hồ thì sẽ không thể rửa được đến phần cổ tay. Tiếp theo về vật dụng phòng ngừa cá nhân, đó là phuơng pháp mặc/đeo và cởi bỏ găng tay, áo choàng, khẩu trang đúng cách… Vật dụng phòng ngừa cá nhân là những thứ bảo vệ da, mắt, mũi, niêm mạc miệng, trang phục khỏi các mầm bệnh có trong máu, dịch cơ thể… Trong giờ học, sinh viên đã thực hành về phương pháp mặc và cởi bỏ găng tay, khẩu trang, tạp dề. Việc mặc/đeo vào thì đơn giản nhưng cởi vật dụng phòng ngừa cá nhận này ra để không làm phần bị bẩn tiếp xúc với tay và trang phục thì khá khó. Sinh viên cũng đã học về tính cần thiết của thời điểm và thứ tự của hoạt động mặc/đeo và cởi bỏ vật dụng phòng ngừa cá nhân để bản thân không bị lây nhiễm cũng như không trở thành người mang mầm bệnh (trung gian truyền bênh). Phòng ngừa lây nhiễm hay làm lan rộng lây nhiễm dù là hành vi chỉ của một người cũng sẽ tạo ra thay đổi lớn. Kỹ thuật phòng ngừa lây nhiễm là kỹ thuật hoàn toàn cần thiết trong thực tế. Trong bài giảng của mình, tôi cũng đã giới thiệu về cách ứng phó với lây nhiễm đang được tiến hành tại Nhật Bản. Có thể thấy sinh viên đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc đối với những giờ học ngày càng mang tính chuyên môn nhiều hơn. Giảng viên Khoa Điều dưỡng: Oguma Yoko Đại học Y khoa Tokyo là trường Đại học về Y tế theo tiêu chuẩn Nhật Bản. Trường có các khoa gồm: Khoa điều dưỡng, Khoa Phục hồi Chức năng, Khoa Kỹ thuật xét nghiệm Y học, Khoa Kỹ thuật hình ảnh Y học. Chúng tôi đang chờ đón các bạn.